Ketentoezicht speelt een belangrijke rol in het waarborgen van een schoon en veilig Drenthe. Door scherp te monitoren hoe afval- en grondstoffen door verschillende ketens bewegen, wordt milieucriminaliteit opgespoord en draagt deze aanpak bij aan een duurzame leefomgeving. Ferdie de Blouw is Diepgaand Administratief Toezichthouder Ketentoezicht bij Omgevingsdienst Drenthe. Met zijn unieke combinatie van financiële en bedrijfsmatige expertise en een passie voor een beter milieu, speurt hij naar afwijkingen in data en processen die wijzen op milieuschade of fraude.
Van financieel expert naar milieuwaakhond
Ferdie begon ruim anderhalf jaar geleden bij onze organisatie, nadat hij jarenlang verantwoordelijk was geweest voor de financiële administratie van verschillende bedrijven. Hij voelde de behoefte om een bijdrage te leveren aan een schonere en veiligere leefomgeving voor zijn kinderen en kleinkinderen. ‘Ik wilde mijn financiële en bedrijfsmatige kennis inzetten voor iets dat verder gaat dan cijfers alleen, namelijk voor een beter milieu’, blikt hij terug. ‘Na het volgen van verschillende opleidingen en trainingen, waaronder de basisopleiding Handhaving en Milieurecht (HAMIL), ben ik nu informatieanalist ketentoezicht.’
Wat is ketentoezicht?
Ketentoezicht is een speciale vorm van toezicht die verder gaat dan alleen het controleren van individuele bedrijven of activiteiten. ‘We richten ons dus niet op één locatie of op één afzonderlijk aspect, maar kijken naar de hele keten, van grondstoffen tot afvalstromen. We analyseren hoe (risicovolle) stoffen en afvalstromen door de keten bewegen en kijken vooral naar zaken die opvallen en die kunnen wijzen op financiële fraude of op milieuschade’, legt Ferdie uit. ‘Daarbij komt mijn financiële achtergrond en kennis van het bedrijfsleven goed van pas. Want daardoor heb ik wat eerder in de gaten waar er gesjoemeld wordt en waar we wellicht actie moeten ondernemen.’ Voor een efficiënte en doelgerichte aanpak begint ketentoezicht bij het Dreigingsbeeld Milieucriminaliteit. Dit is een strategische leidraad voor omgevingsdiensten, handhavende instanties en andere betrokken partijen om prioriteiten te stellen en toezicht te richten op de meest kwetsbare en risicovolle gebieden.
Voorbeelden uit de dagelijkse praktijk
Om het werk van ketentoezicht nog meer te verduidelijken deelt Ferdie een paar sprekende voorbeelden uit de praktijk. ‘In Nederland mag je niet zomaar verschillende grondsoorten met elkaar mengen. Daarmee willen we onder andere voorkomen dat verontreinigde grond gemengd wordt met goede grond waar later mogelijk weer huizen op gebouwd gaan worden. Maar het afvoeren van verontreinigde grond kost geld en daarom proberen bedrijven soms om dit te omzeilen door deze grond toch te mengen met schone grond. Door het verloop van grondstromen te analyseren, kunnen we dit aan het licht brengen’, klinkt het tevreden.
Een ander voorbeeld is de verwerking van oude accu’s. ‘De erkende verwerkers ontmantelen de accu en voeren de giftige accuvloeistof op de juiste manier af. Maar er zijn ook particulieren of kleine zelfstandigen die oude accu’s inzamelen omdat ze het lood uit de accu kunnen verkopen. De kunststof behuizing vermalen ze en deponeren die in hun gewone container en de giftige accuvloeistof laten ze in de natuur wegstromen. Dit is niet alleen schadelijk voor het milieu, maar ook illegaal. Door met behulp van data-analyse te volgen waar accu’s vandaan komen en waar ze heen gaan, kunnen we ook dit soort misstanden opsporen.’
‘Met een combinatie van data, samenwerking en een proactieve aanpak werken we aan een schonere toekomst’
Het belang van ketentoezicht
Waarom is ketentoezicht zo belangrijk? ‘Veel milieucriminaliteit blijft onder de radar omdat het zich niet beperkt tot één locatie. Door naar de hele keten te kijken, ontdekken we problemen die anders onopgemerkt blijven. Dit maakt het mogelijk om milieuvervuiling en illegale praktijken effectief aan te pakken’, benadrukt Ferdie. ‘Daarnaast werkt ketentoezicht ook preventief. Bedrijven weten dat we de hele keten controleren, wat hen minder geneigd maakt om de regels te overtreden. Een ander belangrijk voordeel is de samenwerking met andere instanties, zoals politie, waterschappen en de andere noordelijke omgevingsdiensten. Afvalstromen beperken zich immers niet tot één gemeente of één provincie. Door samen te werken versterken we de gezamenlijke slagkracht in het opsporen van milieucriminaliteit.’
Een impactvolle toekomst
Bij Omgevingsdienst Drenthe zijn we overtuigd van de meerwaarde van ketentoezicht en daarom is het team inmiddels uitgebreid. Ferdie is blij met deze groei. ‘Met nieuwe regels en complexere bedrijfsstructuren wordt ketentoezicht steeds belangrijker en speelt data-analyse een nog grotere grotere rol. Hoe meer en nauwkeuriger we data vastleggen, hoe beter we bestanden en gegevens met elkaar kunnen linken en analyseren en hoe efficiënter we bedrijven kunnen controleren’, legt hij gedreven uit. Door daarbij vooral aandacht te besteden aan specifieke stromen en processen die gevoelig zijn voor fraude of overtredingen, wordt er bespaard op tijd en middelen en wordt tegelijkertijd de slagkracht vergroot.
Samenwerken aan een schonere leefomgeving
Uit alles wat Ferdie vertelt blijkt dat hij enthousiast is over zijn werk en geen spijt heeft van zijn overstap naar onze organisatie. ‘Dat ik met mijn kennis bij kan dragen aan een schonere leefomgeving voor de huidige en volgende generaties, geeft me voldoening. Daarnaast waardeer ik het dat we alle ruimte krijgt om te leren, je kunt cursussen volgen, samenwerken met verschillende disciplines en jezelf continu ontwikkelen. Bovendien werk ik in mijn eigen provincie, wat extra motiverend is’, klinkt het enthousiast. Verder heeft Ferdie de ambitie om het ketentoezicht binnen Omgevingsdienst Drenthe verder uit te bouwen. ‘Samen met de toezichthouders en andere handhavende instanties creëren we iets blijvends dat echt impact heeft!’